Theo ông Phạm Văn Bảy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực VN, trong thời gian tới, xuất khẩu gạo cao cấp sẽ tiếp tục thuận lợi, do ở những chủng loại gạo này, gạo VN có giá cạnh tranh hơn nhiều so với gạo Thái Lan, mà chất lượng lại cao hơn so với gạo cùng loại của Ấn Độ, Pakistan. Xuất khẩu gạo thơm cũng sẽ rất tốt vì chất lượng gạo thơm VN đã rất tốt mà giá lại rẻ hơn nhiều so với gạo thơm Thái Lan.

Còn gạo phẩm cấp thấp, xuất khẩu sẽ tiếp tục khó khăn, vì ở thị trường châu Phi, gạo cấp thấp VN không thể cạnh tranh nổi với gạo Ấn Độ về giá cả. Philippines trước đây hầu như chỉ nhập khẩu gạo cấp thấp, nhưng từ khi Chính phủ nước này giao việc nhập khẩu gạo cho các DN tư nhân, thì họ đã đa dạng hóa chủng loại gạo nhập khẩu, nên tỷ lệ nhập khẩu gạo cấp thấp giảm rất mạnh. Vì thế, ông Bảy đề nghị các địa phương khuyến cáo nông dân tăng gieo trồng các giống lúa chất lượng cao, lúa thơm và giảm mạnh các giống lúa phẩm cấp thấp.

Thứ trưởng Bùi Bá Bổng cho rằng các địa phương cần chú ý tăng diện tích giống lúa thơm Jasmine. Địa phương nào có những vùng SX tập trung giống Jasmine thì nên chỉ đạo gắn với CĐML, gắn với việc bao tiêu của DN. Hiện nay, năng suất lúa Jasmine của VN là 7 tấn/ha, còn ở Thái Lan giống này chỉ đạt năng suất 2,2 tấn/ha. VN làm Jasmine đạt năng suất cao mà xuất khẩu với giá trên 600 USD/tấn gạo, thì hiệu quả kinh tế đâu có kém gì so với Thái Lan xuất khẩu tới 1.000 USD/tấn gạo Jasmine nhưng năng suất thấp.

Về giống IR50404, vụ ĐX cơ cấu dưới 30% diện tích là hợp lý. Nhưng vấn đề là ở chỗ nông dân đâu biết được tổng thể việc giống IR50404 trên cả vùng ĐBSCL như thế nào để quyết định có trồng giống này hay không? Ngay cả các địa phương cũng khó mà tính toán được.Vì thế, nhiều năm qua các địa phương cố gò diện tích giống IR50404 xuống, nhưng làm không được. Bởi vậy, từng địa phương phải có chiến lược riêng cho mình.

"Những địa phương không có lợi thế IR50404 như An Giang không nên đưa vào cơ cấu hoặc khuyến cáo nông dân không trồng giống đó. Những vùng nào đã quen trồng IR50404 thì có thể chấp nhận tỷ lệ cao hơn 1 chút, miễn là làm sao tổng diện tích lúa IR50404 toàn ĐBSCL phải dưới 30%. Về mặt nông học, 1 giống không nên chiếm tới 30% diện tích trên 1 vùng lúa. Vừa rồi Thái Lan, Indonesia bị đại dịch rầy nâu, VL-LXL do chỉ trồng có vài ba giống", Thứ trưởng nhấn mạnh.