Từ quy trình SX sạch

Bên luống cà phê xanh tốt, hàng thẳng hàng tăm tắp có những hàng cây muồng đen che bóng trái chín đỏ, sai trĩu cành. Anh Nguyễn Văn Hoàng, Trưởng phòng Kế hoạch - kinh doanh, Cty TNHH MTV Cà phê Thắng Lợi cho biết: Từ năm 2003, chúng tôi bắt đầu áp dụng SX cà phê theo tiêu chí bền vững và sạch, được tổ chức UTZ Centifieb và tổ chức Rainforrest chứng nhận là cà phê an toàn, tức là SX cà phê đạt tiêu chí thân thiện với môi trường và người sử dụng.

Theo anh Hoàng, các tổ chức này rất khắt khe, mỗi năm họ đánh giá một lần và trực tiếp cử chuyên gia xuống từng hộ gia đình kiểm tra xem có thực hiện theo các tiêu chí của họ đưa ra hay không, nếu không đạt sẽ không chứng nhận.

Vậy SX cà phê theo tiêu chuẩn UTZ là gì? Theo ông Nguyễn Xuân Thái, TGĐ Cty TNHH MTV Cà phê Thắng Lợi, toàn bộ 1.872 ha cà phê của Cty quản lý đều được áp dụng quy trình SX sạch. Trong quá trình trồng chăm sóc cà phê chủ yếu sử dụng phân hữu cơ (phân bò) để bón, còn phân hóa học dùng rất ít để hỗ trợ cây phát triển trong thời kỳ nuôi trái. Để khuyến khích dùng phân hữu cơ, hàng năm Cty đều có chính sách hỗ trợ công nhân mua phân bò bón cho cà phê.

Cà phê UTZ của Cty Cà phê Thắng Lợi

Cùng với đó, Cty Cà phê Thắng Lợi hầu như không sử dụng thuốc BVTV phòng trừ dịch bệnh, khi bệnh rệp sáp và gỉ sắt xuất hiện thì dùng máy bơm áp lực cao bơm để rửa lá, nếu vẫn không hết bệnh thì mới xử lý thuốc BVTV theo chỉ định.

Để giám sát quá trình bón phân và thuốc BVTV, Cty Cà phê Thắng Lợi đã ký hợp đồng với Chi cục BVTV Đăk Lăk giám sát chỉ định quá bón phân và thuốc BVTV theo quy định. Bên cạnh đó các hộ nông dân phải có sổ lịch trình ghi chép ngày tháng bón phân, loại phân cũng như dùng liều lượng thuốc BVTV và chủng loại.

Do cà phê là loại cây ưa bóng (không lấy ánh sáng trực tiếp mà ánh sáng đã được tán xạ), do vậy Cty yêu cầu bắt buộc với tất cả các hộ công nhân nhận khoán vườn cây phải trồng cây muồng đen che bóng mát và chắn gió theo quy trình (mỗi ha phải trồng 182 cây muồng đen).

Đến quy trình chế biến cà phê ướt

Để cà phê đạt tiêu chuẩn, bước vào vụ thu hoạch Cty Cà phê Thắng Lợi đưa ra quy chế thu hái. Theo đó cà phê chín phải đạt 95% trở lên, còn lại là 3% quả vàng và chỉ có 2% là quả xanh thì Cty mới thu mua. Khác với cà phê được chế biến bình thường (phơi khô sau đó mới cho vào máy tách vỏ) thì quy trình chế biến cà phê ướt sau khi thu hoạch về, được đưa vào bể chứa rửa sạch. Sau đó cà phê được bơm vào bể xi phông dùng áp lực nước để  trái không đạt tiêu chuẩn nổi lên mặt nước nhằm loại ra.

Tiếp đến, cà phê được đưa vào máy tách vỏ thịt, còn lượng cà phê thóc được xử lý qua hệ thống đánh nhớt, cuối cùng là đưa ra hệ thống sân phơi được làm bằng bê tông. Theo ông Thái, toàn bộ quá trình chế biến này không được để quá 24 tiếng, do vậy nhân cà phê vàng óng như hạt thóc không có hạt thâm đen. Bên cạnh đó, quy trình chế biến cà phê ướt chúng tôi còn tận dụng được vỏ thịt cà phê để SX phân vi sinh, còn vỏ cà phê thóc dùng làm chất đốt sấy cà phê khi gặp trời mưa.

Những lợi ích

Theo anh Nguyễn Thành Giang, đội 19/8, Cty TNHH MTV Cà phê Thắng Lợi, đến thời điểm này đã thu hoạch gần xong toàn bộ 2,5 ha cà phê nhận khoán của Cty. Không giống với tình cảnh cà phê năm nay bị mất mùa do các nguyên nhân khác nhau, anh Giang vẫn thu được 50 tấn cà phê tươi từ 2,5 ha (11,75 tấn cà phê nhân). Anh phấn khởi cho biết: Cà phê chín tới đâu chúng tôi thu hoạch tới đó và bán cho Cty. Năm nay, giá cà phê tươi là 8.000 đồng/kg, song do thu trái chín theo quy trình sạch nên Cty thu mua với giá 9.500 đồng/kg.

Mặc dù SX cà phê sạch năng suất không cao hơn cà phê bình thường nhưng đã giúp cho đất có độ phì cao, cây chắn gió, sinh trưởng ổn định nên năng suất các năm rất ổn định. Như năm nay nhiều diện tích cà phê của Đăk Lăk bị giảm từ 30 - 50% năng suất so với vụ trước nhưng vẫn đạt bình quân trên 2,5 tấn/ha.

Không chỉ năng suất ổn định, sản phẩm của Cty Cà phê Thắng Lợi được chứng nhận bởi 2 tổ chức đánh giá chất lượng cà phê hàng đầu thế giới nên sản phẩm đã được XK đến các thị trường khó tính như Nhật Bản, Tây Ban Nha, Phần Lan, Thụy Sĩ với giá chào bán cao hơn từ 50 - 70 USD/tấn so với giá thị trường. Với sản lượng XK hàng năm của Cty đạt từ 4.000 - 6. 000 tấn đã đem lại giá trị cao hơn hẳn so với quy trình SX thông thường.

(Nguồn: Ngọc Khanh - báo NTNN - ngày 18/12/2012)